Functies & rangen

Koning

Om de 2 jaar wordt er door ons gilde geschoten om het koningschap. Hij, die het laatste stuk van de koningsvogel naar beneden schiet, mag zich koning noemen en neemt zitting in de overheid.
De koning wordt al dan niet vergezeld door een koningin. Onze huidige koning is Pierre Willems. Pierre schoot op 21 augustus 2018 tot koning.

Keizer

Wanneer een gildebroeder zich driemaal achter elkaar koning heeft geschoten, mag hij zich voor het leven keizer noemen. Een gilde kan echter maar één keizer hebben. Dus wanneer een gildebroeder zich tot keizer schiet en er is al een keizer binnen het gilde, treedt de eerste keizer naar de achtergrond en wordt wachtend keizer. De nieuwe keizer wordt dan keizer van het gilde. Mocht de nieuwe keizer wegvallen, dan treedt de wachtend keizer weer in de functie van keizer. Ook een keizer heeft zitting in de overheid. In 2013 is onze laatste keizer Nol Duis overleden. Nol was sinds 1984 keizer van ons gilde.

Tamboer

Voor het gilde uit gaat de tamboer, zijn trom roerend en roffelend. Hij of zij geeft de maat aan in de optocht. Ook zorgen de tamboers voor de muzikale ondersteuning bij het bazuinblazen en vendelen. Tijdens optochten worden diverse marsen geslagen, waarbij het tempo is aangepast aan de gildestijl: circa 90 passen per minuut. Ons gilde beschikt momenteel over een groep van 6 tamboers. Zij bespelen allen de gildetrom.
Een gildetrom is een trom waarvan de ketel uit hout of koperlegering is vervaardigd en is bespannen met kalfs- of geitenvel. De spanning wordt geregeld met zigzagkoorden en schuifleertjes. Ons gilde beschikt momenteel over een gildetrom waarin de beeltenis van St. Martinus is geslagen. Deze trom is mede door een bijdragen van onze gildebroeder, Fons van Hove, gemaakt.

Bazuinblazer

Achter de tamboers lopen de bazuinblazers. Samen met de tamboers zorgen zij voor de muzikale omlijsting van het gilde. Sinds een aantal jaren beschikt ons gilde over een groep van 5 enthousiaste bazuinblazers. Ook op het wedstrijdveld laten zij hun tonen horen, zowel individueel als in groepsverband. Een bazuin is een soort trompet zonder knoppen (c.q. ventielen). Hierdoor is het alleen mogelijk om 8 'natuurlijke' tonen te spelen. Het variëren van de tonen doet men door met de lippen meer of minder kracht te zetten. Op een trompet kan men door het bedienen van de ventielen meer dan 8 tonen produceren.

Vaandrig

Elk gilde heeft een vaandrig. Hij is één van de belangrijkste personen in een gilde. De vaandrig draagt en zwaait het vaandel waarop de schutspatroon van ons gilde is afgebeeld. De vaandrig wordt bij ons gilde gekozen voor het leven. Op dit moment is Jan van Hout onze vaandrig.
Het vaandel speelt een belangrijke rol binnen de traditionele gebruiken van het gilde. Nieuwe leden en een nieuwe koning leggen de eed van trouw af op het vaandel. In een enkel geval wordt het vaandel op de grond gespreid, en wel voor het Allerheiligste, voor de koning(in) van ons land en de nieuwe koning of nieuwe keizer van het gilde. Zij zijn dan gerechtigd om over het vaandel te lopen.
Bij de hernieuwing van de eed van trouw aan het kerkelijk en wereldlijk gezag wordt het vaandel door de vaandrig over de hoofden van de betreffende vertegenwoordigers gezwaaid. In 2009 heeft ons gilde een nieuw hoofdvaandel laten maken door Joke Willigers uit Liessel. Het ontwerp is van Leo van der Sangen uit Best. Tijdens de mis van de sacramentsprocessie is het nieuwe hoofdvaandel door onze gildekapelaan, pastoor Penne, ingezegend.

Vendelier

De vendeliers voeren bij officiële optredens hun zwaaivendel mee. Onder begeleiding van de tamboers en bazuinblazers voeren zij met het vaandel een kleurig en acrobatisch bewegingsspel uit.
Bij het vendelen hebben de bewegingen van de vendeliers een bepaalde betekenis. Het geheel van de bewegingen wordt het 'vendelgebed' genoemd.
Het mooist is het wanneer het zwaaivendel door kundige handen gezwaaid wordt.

Voor hun spel geldt het volgende:

V dat is VREDE
E dat is EENDRACHT
N dat is NOBLESSE
D dat is DISCIPLINE
E dat is EER
L dat is LACH EN LEVEN

Standaardrijder

De standaardrijder gaat het gilde voor en maakt de weg vrij. Hij gaat in 'stap' zigzagvormig (slangenfiguur) over de straat en maakt als het ware de straat vrij voor het gilde. De standaardrijder hanteert het standaard waarop de patroon van ons gilde Sint Martinus is afgebeeld. Op gildefeesten neemt de combinatie deel aan wedstrijden bij onder ander de disciplines optocht en figuurrijden op het toernooiveld. Onze huidige standaardrijder is Maartje van Gerwen met het paard Juul. Het standaard werd in 1973 gemaakt door mevr. M. Martens. De voorzijde is een geborduurde voorstelling van Sint Martinus met de bedelaar. De achterzijde is van Luiksrood fluweel, waarop in gouden letters 'Gilde St. Martinus Luyksgestel' geborduurd staat.

Zilverdrager

Het zilver van het gilde wordt gedragen op vesten om het daarmee beter toonbaar te maken. Deze vesten wegen gemakkelijk enkele kilo’s en kunnen zeker bij warm weer lastig te dragen zijn. Er zijn vele soorten zilver zoals het geschonken herinneringszilver, wedstijdzilver en koningszilver. In vroegere dagen hing het koningszilver ook wel aan een ketting, de z.g. “Koningsbreuk”. Het zilver is voorzien van een jaartal en keurmerk. Aan de vorm en omvang van het zilver is te zien uit welke periode het afkomstig is.